Esnaflar Dikkat! Yeni Vergi Sistemi Neleri Değiştiriyor? Basit Usul Kalkıyor Mu?

Kalktı mı? Kalkacak mı? Denirken 9 Eylül 2025’te yayımlanan 10380 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı, bu soruya net bir yanıt verdi. Artık birçok sektörde faaliyet gösteren basit usul mükellefler, 1 Ocak 2026’dan itibaren gerçek usulde vergilendirilecek. Ama tüm Türkiye’de aynı anda uygulanmıyor. Pek çok küçük esnaf için hayati olan kararın detayları burada…

BASİT USUL KALKACAK MI? KARAR NE DİYOR?

Büyükşehirlerde ve belirli sektörlerde evet. 193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na göre çıkarılan 10380 sayılı karar ile büyükşehir belediyesi olan illerde ve TÜİK verilerine göre nüfusu 30.000’i aşan ilçelerde aşağıdaki faaliyetlerde bulunan basit usul mükellefler gerçek usule geçecek:

1.      Her türlü emtia imalatı

     2. Emtia alım-satımı (Pazarcılar ve seyyar satıcılar hariç)

     3. İnşaat işleri

     4. Motorlu taşıt bakım-onarım hizmetleri (Tamirci)

     5. Lokanta ve benzeri hizmet işletmeleri

     6. İstirahat ve eğlence yerleri (Butik otel vb.)

     7. Şehir içi yolcu (Dolmuş taksi gibi) taşımacılığı

2026’DA BASİT USUL KALKINCA NELER DEĞİŞECEK?

Basit usul dükkanlar şu noktalarda büyük değişimler geçirebilir:

1.      Fatura düzenleme zorunluluğu: Basit usulde beyanname verip defter tutmayan birçok esnaf artık fatura kesmek zorunda kalacak (👉Fatura Kesme Sınırı Kaç TL? Fatura Kesme Sınırı KDV Dahil mi?).

    2. e-Belge geçişi: Gerçek usule geçen işletmelerin bir kısmı, sektörleri ve ciroları gereği e-fatura/e-arşiv fatura ve e-defter kullanmaya başlayacak. Bu da kağıt faturadan tamamen dijitale geçiş anlamına geliyor. Şu içeriklere göz atmanızda fayda var👇

E-FATURA BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

İnteraktif Vergi Dairesi e-Defter Başvurusu Nasıl Yapılır?

İnteraktif Vergi Dairesi e-Fatura Başvurusu Nasıl Yapılır?

e-Arşiv e-Fatura Farkı Nedir?

E-FATURA ZORUNLULUĞU KİMLERİ KAPSIYOR?

   3. Daha fazla vergisel sorumluluk: Gerçek usulde defter tutma, KDV mükellefiyeti, düzenli beyanname verme gibi yükümlülükler gündeme gelecek.

Gerçek ile basit usul arasından hem vergisel hem de muhasebesel anlamda ciddi farklılıklar var. Öncelikle 193 sayılı GVK’ye göre birinci veya ikinci sınıf tüccar olmak anlamına geliyor. Dolayısıyla gerçek usul vergilendirme başlayınca nelerin değişeceğini aşağıdaki tablo daha net gösterebilir:

BASİT USUL & GERÇEK USUL

Kriter / Özellik      Basit Usul   Gerçek Usul

Defter Tutma        Yok, sadece gelir-gider kaydı; meslek odası sistemi       Detaylı muhasebe kayıtları, yasal defterler, tasdik edilme

KDV Yükümlülüğü       KDV’den muaf, beyan zorunluluğu yok      KDV mükellefi, beyan ve ödeme zorunluluğu

Geçici Vergi / Stopaj      Yok   Var — üç aylık geçici vergi, stopaj

Beyanname Ticari kazanç istisna kapsamında beyanname yok Gelir-gider esaslı yıllık beyanname

Kimlere Uygun     Küçük esnaf, belirli ciro ve kira şartlarına uygun mükellefler   

CİRO, KİRA, FAALİYET BÜYÜKLÜĞÜ ŞARTLARINI AŞANLAR

Geçiş Durumu      Şart kaybında ya da isteğe bağlı geçiş var    Şarta uygunluk sağlanırsa tekrar basite geçiş mümkün

Avantaj      Basit süreç, daha az yükümlülük, bürokrasi azlığı  Detaylı kayıt, gider düşümü, kapsamlı vergi hesaplama

Kimler için Basit Usul Kalkmıyor?

Herkes için değil, belli sektörler ve bölgeler için olacak. Fakat şunlar hariç tutuluyor:

•        Büyükşehir olmayan illerdeki küçük esnaf

•        Nüfusu 30.000’in altında kalan ilçelerde faaliyet gösterenler

•        Emtia alım-satımı yapan seyyar satıcılar ve pazarcılar

2026’YA KADAR HAZIRLIK VAKTİ

Bu noktada en önemli adım, 2026’ya kadar hazırlık yapmak. Çünkü bu değişim, küçük esnaftan lokantalara, şehir içi taşımacılıktan tamirciliğe kadar birçok işletmenin günlük işleyişini değiştirecek. Zira küçük işletmeler için ilk bakışta yük gibi görünebilir. Ancak dijitalleşme ile işleri kolaylaştırmak mümkün. E-Dönüştür olarak şu noktalara dikkat etmekte fayda olabileceğini düşünüyoruz:

•        Gerçek usule geçişle birlikte fatura kesmek artık kaçınılmaz.

•        e-Belge sistemleri, karmaşık görünen vergi yükümlülüklerini basitleştirecek.

•        Küçük işletmeler yasal gerekliliklere daha kolay, hızlı ve açık bir şekilde uyum gösterebilir.

Siz de işletmenizi şimdiden e-belge sistemine geçişe hazırlayın. Çünkü gelecek, dijital fatura ile daha kolay.

Basit usulden gerçek usule geçiş, özellikle büyükşehirlerdeki ve önemli ciroya sahip işletmeler için ciddi bir değişim demek. Bu noktada dijital fatura, e-fatura ve e-arşiv çözümleriyle işletmelere büyük kolaylık olan E-Dönüştür gerçekten şunları sunuyor:

1.      Belge düzenleme ve kayıt süreçleri sistematikleştirme.

2.      Dijitalleşme sayesinde vergi uyumu, hız ve güven artışı.