Milyonlarca çalışanı ilgilendiren kıdem ve ihbar tazminatlarında bilinmeyen detaylar ortaya çıkmaya başladı.
Çifte tazminat alacaklar! Çalışanlara Temmuz sürprizi 1
Çalışanların en önemli haklarından ikisi kıdem ve ihbar tazminatıdır. Kıdem tazminatının yasal bir üst sınırı bulunurken, ihbar tazminatında parasal bir tavan yok ancak süre sınırı vardır.
1 Ocak itibarıyla geçerli olan tazminat tutarlarını çalışma yılına ve brüt ücretlere göre hesapladık. Çalışanların güvencesi niteliğindeki kıdem tazminatı, son işyerinde çalışılan her tam yıl için 30 günlük brüt ücret üzerinden hesaplanıyor.
Tazminatın alt limiti asgari ücrete bağlı. Asgari ücret, 1 Ocak itibarıyla yüzde 49 artışla brüt 20 bin 2 liraya yükselmişti. En düşük tazminat hesaplamasında bu tutar baz alınacaktır ve yıl sonuna kadar ara zam yapılmayacak.
Kıdem tazminatının 1 yıl için en yüksek tutarını ifade eden tavan ise memur maaş katsayısına göre belirleniyor. Memur maaşındaki artışa endeksli olan kıdem tavanı, 6 ayda bir güncellenir. 1 Ocak - 1 Temmuz 2024 tarihlerinde geçerli olan tazminat tavanı 35 bin 58 liraya yükselmişti.
Temmuz ayında memur maaşlarına yapılacak yüzde 25-30 arası zam ile bu tavan daha da yükselecek.
İhbar tazminatında ise tavan sınırı bulunmamaktadır ve brüt maaş üzerinden hesaplanır. Önemli olan ihbar süresidir. Örneğin, 10 yıl çalışmış bir kişiye 56 gün üzerinden ihbar tazminatı ödenir.
Brüt ücreti 50 bin lira olan ve 10 yıllık çalışma süresi dolan bir çalışan, kendi isteği dışında işten çıkarıldığında 348 bin 115 lira kıdem tazminatı alacaktır. Bu kişinin 56 günlük ihbar tazminatı hakkı ise 78 bin 624 lira olacak.
Damga vergisi düşüldükten sonra net tutar 426 bin 740 liraya ulaşacak. Yıllık izin hakları ve diğer yan haklar ise bu tazminatlara dahil edilmez.
Yıllardır aynı işyerinde çalışanlar, ayrılmak istediklerinde kıdem tazminatlarını kaybetmek istemezler. Ancak, istifa durumunda da kıdem tazminatı alınabilir.
İşe girdiği günden itibaren 6 ay geçmemiş olan işçilere 2 haftalık, 6 ay-1.5 yıl arası çalışanlara 4 haftalık, 1.5-3 yıl arası çalışanlara 6 haftalık ve 3 yılın üzerinde çalışanlara 8 haftalık ihbar süresi ödenir.
Emekli olanlar, yaş dışında emeklilik hakkı elde edenler, askere gidenler, iş sözleşmesini evlilik tarihinden itibaren 1 yıl içinde sonlandıranlar ve haklı sebeplerle istifa edenler kıdem tazminatını alabiliyor.
