Tota kekiğinde hasat zamanı

Isparta’nın endemik ürünlerinden Sütçüler (Tota) kekiğinde hasat zamanı geldi. Yöre halkına yıllık yaklaşık 1 milyon TL ek gelir sağlayan kekik hasadında 2016 yılında 215 ton, 2017 yılında ise 250 tona yakın kekik toplanmıştı. Bu yıl kekik hasadı ise geçen hafta yapılan ihalenin ardından başlıyor. Bu yıl için kekikte 350 tona yakın hasat bekleniyor.
 
Sütçüler Orman İşletme Müdürlüğü sınırları içinde bulunan 15 yakın köyde tota kekiği, adaçayı (şalba) ve sandal toplanma sezonu başladı. Endemik türler olması nedeniyle pazarda rağbet gören ürünler bölgedeki halka yıllık 1 Milyon TL’ye yakın ek gelir sağlıyor. Orman Bölge Müdürlüğü kekik yetişen sahalardaki toplama baskısını azaltmak için dönüşümlü toplama yapılması için çalışma yapıyor. Sütçüler Yayla kekiğini diğer kekiklerden ayıran en önemli özellik ilaç sanayinde çok aranılan bir madde olan karvakrol bakımından zengin olması ve bölgede yoğun miktarda kekik balı üretilmesi. Bu yıl kekik için yaklaşık 350 ton, adaçayı ve sandal için yaklaşık 500 ton hasat yapılması bekleniyor. Geçen hafta yapılan ihalede kekik ve adaçayı için belirlenen taban fiyat 26 kuruş olurken sandal için 40 kuruş taban fiyat belirlendi.   
KEKİK PAZARINDA NAMI VAR
Kekik pazarında 'Sütçüler kekiği‘ ve 'Tota kekiği' olarak da bilinen Sütçüler Yayla kekiği (Origanum minutiflorum O.Schwartz et.H.Davis) Isparta ilinin Sütçüler yöresinde yayılış gösteren, endemik bir tür. Kekik ilçedeki 15 kadar köyde yoğun olarak bulunuyor ve hasadı buradaki vatandaşlarca eylül ayında yapılıyor.
Toplanan kekikler, ABD başta olmak üzere, Almanya, İtalya, Kanada, Polonya, Hollanda, Fransa, Japonya ve Avustralya gibi ülkelere ihraç ediliyor. Sütçüler ilçesi çevresinde 700-2100 metre arası rakımlarda yayılış gösteren kekikler topraktan 8-10 cm yukarıdan 4-5 tomurcuk kalacak şekilde hasat ediliyor. Fakat bu yıl kurak geçen yaz ayları kekiklerin boyunun kısa kalmasına yol açtı.
TÜRKİYE’DE YAYLA KEKİĞİNİN YETİŞTİĞİ TEK ALAN
Orman Bölge Müdürlüğü yetkilileri, Sütçüler ilçesinde yetişen ve endemik bir tür olan yayla kekiğinin, fabrikalarda işlenmesinin ardından birçok ülkeye ihraç edildiğini ve yöre halkına yılda bir milyon TL’ye yakın gelir sağladığını söyledi. Sütçüler ilçesi köylerinde bu yıl için kekik hasadının başladığını bildiren yetkililer, “Yakın geçmişe kadar genelde odun hammaddesi kaynağı olarak görülen ormanlarımız, günümüzde başta bitkisel, hayvansal ve mineral kaynaklı ürünler olmak üzere odun dışı orman ürünlerinin de üretimi ile öne çıkıyor. Müdürlüğümüzde odun dışı ürünlerinin yönetimi için bir şube müdürlüğü ve başmühendisliği bulunuyor. Bölgedeki Tıbbi ve aromatik bitkiler, Boya bitkileri, Süs bitkileri, Yem bitkileri, Tohum, meyve, yaprak, kabuk, kök, reçine gibi odun dışı orman ürünlerinin envanter ve yönetim planları hazırlanmakta, bu planlarla envanteri yapılan türün kabul edilebilir seviyelerde hasat miktarına ulaşılması hedefleniyor. Yöremizde Sütçüler Kekiği ve Tota Kekiği olarak da bilinen, ülkemizde sadece Isparta İli Sütçüler İlçesi ve çevresinde yayılış gösteren endemik tür olan Yayla Kekiğinin de birimlerimizce envanter ve planlama çalışmaları daha önce tamamlanmıştı. Ürünün sürekliliğini sağlamak ve devamlı ürün alabilmek amacıyla, toplama işi için şartname imzalattırılmakta, kekiğin en az zarar göreceği çiçeklenme sonu döneminde toplanmasına izin verilmekte ayrıca, kesim periyotları oluşturularak ara yılında toplanmayan bitkilerin tohum dökerek çoğalmalarının teşvik edilmesi amaçlıyoruz” dedi.
2016’DA 215 TON KEKİK HASADI YAPILDI
Kooperatifler ve yerel tüccarlar tarafından toplanan yüksek aromalı ve keskin tatlı, ünlü yayla kekiğinin, kuru ya da yaş olarak bölgedeki kekik işleme tesislerinde değerlendirilerek, toplanmasından kekik yağı olarak ihracına kadar geçen süreçte yöre halkına yaklaşık 1 milyon TL ek gelir sağlıyor. 2016 yılında 215 ton kekik üretimi yapılan bölgede, kekik hasadı 11 Eylülde başladı ve 30 Ekim 2017 bitecek.
Orman Bölge Müdürlüğü yetkilileri Tüfekçi kekik hasadı yapacak köylülere uyarılarda bulunarak “Hasat edilen kekikler, hemen gölge bir yere taşınmalı ve kurutulmak üzere serilmelidir. Toplanan kekikler kurutulmuş olarak saplarından ayıklandıktan sonra kuru halde çuvallara konularak işlenmek ya da ihraç edilmek üzere depolanmaktadır” dedi.
15 KADAR ÜLKEYE İHRAÇ EDİLİYOR
Bölgedeki tesislerde kekik yağı ve kekik suyu olarak işlenerek ilaç, kozmetik, parfüm ve sabun endüstrisinde kullanılan kekik, ABD başta olmak üzere, Almanya, Hindistan, İtalya, İngiltere, İsveç, Rusya, Hollanda, Avustralya, Macaristan, Kanada, Polonya ve Japonya gibi birçok ülkeye ihraç ediliyor. Sütçüler Yayla kekiğini diğer kekiklerden ayıran en önemli özelliği ilaç sanayinde çok aranılan bir madde olan karvakrol bakımından zengin olması.
Ayrıca kekiğin yayılış gösterdiği bölgelerde yoğun olarak üretilen Kekik balı, çiçek balı çeşitleri arasında en özellikli olanı. Bu bal, saf kekik otunun çiçeklerinin özünü toplayan arıların ürettiği şeffaf, kekik kokulu tatlı bir ürün. Köylüler tarafından diğer ballara göre 4-5 kat daha fazla fiyatla satılabiliyor.
BİR YIL HASAT BİR YIL NADAS
Yayla kekiğinin geleceği için hasada bir yıl ara verilmesi planlanıyor. Köylülerin de bu konudaki görüşlerinin olumlu olduğu belirtiliyor. Bölgedeki kekik hasadında verim azalması görüldüğü belirtilirken, ilerleyen yıllarda dönüşümlü toplama yapılması için muhtarlıklarla görüşme yapıldığı dile getirildi. Bir sene toplama bir sene serbest büyüme şeklinde, kekiği nadasa bırakılarak yayılma alanın çoğaltılması hedefleniyor. Bu yıl Sütçülerin Beydilli, Çobanisa, Hacıaliler, Müezzinler, Pınarköy, Sarımehmetler, Çandır, Haskızılören, Kızıllı, İbişler, Aşağıyaylabel, Çukurca ve Kesme köylerinde kekik, adaçayı (şalba) ve sandal yapılacak. Tüm ürünlerde topam 850 ton hasat yapılması planlanıyor. GÜLSES GAZETESİ