Seçim kanununda değişiklik TBMM’de kabul edilmesinin ardından bugün de Resmi Gazete'de yayınlanarak yürürlüğe girdi. Peki, her partiye aldığı oy kadar Milletvekili hakkı tanıyan bu kanun 24 Haziran 2018 tarihinde yapılan Genel Seçimlerden önce çıkarılmış olsaydı Isparta’nın çıkardığı 4 Milletvekilinin dağılımı nasıl olacaktı?
Milletvekili Seçimi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun, Resmi Gazete'de yayımlandı. Kanuna göre, seçimlerde yüzde 10 olarak uygulanan ülke seçim barajı yüzde 7'ye indirildi. İttifakın aldığı oy toplamı ülke barajını geçtiği takdirde, seçim çevrelerinde milletvekili hesabı ve dağılımı, ittifak içinde yer alan her bir partinin o seçim çevresinde almış olduğu oy sayısı dikkate alınarak yapılacak.
KONGRELERİNİ ÜST ÜSTE İKİ DEFA YAPMAMIŞSA
SEÇİME KATILMA YETERLİLİĞİNİ KAYBEDECEK
İttifakı oluşturan siyasi partilerin her birinin çıkaracağı milletvekili sayısı, her seçim bölgesinde ittifak içinde elde ettiği oy sayısı esas alınarak genel D'Hondt uygulaması ile belirlenecek. Seçime katılma yeterliliği elde eden parti, Siyasi Partiler Kanunu'nda öngörülen ve parti tüzüğünde belirtilen süreler içerisinde ilçe, il ve büyük kongrelerini üst üste iki defa yapmamışsa seçime katılma yeterliliğini kaybedecek. Salt TBMM'de grup kurmuş olmak, seçime katılabilmenin yeter şartından biri olamayacak.
SEÇİM KURULUNUN BELİRLENMESİ
Görme engelli seçmenlerin oyun gizliliği esasına uygun şekilde oy kullanabilmelerine imkan sağlanacak. Bu kapsamda Yüksek Seçim Kurulu (YSK), görme engelli seçmenlerin kullanabilmesi için oy pusulalarına uygun şablon sağlayacak. İl seçim kurulu, bir başkan, iki asıl üye ile iki yedek üyeden oluşacak. İl seçim kurulu başkanı ve asıl üyeleri ile yedek üyeleri, iki yılda bir ocak ayının son haftasında, il merkezinde görev yapan, kınama veya daha ağır disiplin cezası almamış, en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş hakimler arasından, adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad çekme suretiyle tespit edilecek.
İL SEÇİM KURULU İKİ YIL
SÜRE İLE GÖREV YAPACAK
Ad çekmede ilk çıkan hakim başkan, sonraki iki hakim asıl ve son çıkan iki hakim yedek üye olarak belirlenecek. Ad çekmeye katılacak hakim sayısının beşten az olması durumunda, bu hakimler arasında ad çekme işlemi yapıldıktan sonra eksik kalan asıl ve yedek üyeler, en kıdemli hakimden başlayarak belirlenecek. Ad çekmeye katılacak hakimin bulunmaması durumunda ise başkan ve asıl üyeler ile yedek üyeler en kıdemli hakimden başlayarak belirlenecek. Bu suretle kurulan il seçim kurulu iki yıl süre ile görev yapacak. Kıdemin belirlenmesinde kınama veya daha ağır disiplin cezası almış olanlar diğerlerinden daha az kıdemli sayılacak. İl seçim kurulu başkanlığının boşalması halinde asıl ve yedek üyelerden en kıdemli hakim il seçim kuruluna başkanlık edecek. İlçelerde, ilçede görev yapan kınama veya daha ağır disiplin cezası almamış en az birinci sınıfa ayrılmış ve birinci sınıfa ayrılma niteliklerini kaybetmemiş hakimler arasından, merkez ilçelerde ise aynı nitelikleri taşıyan hakimler arasından adli yargı ilk derece mahkemesi adalet komisyonunca ad çekme suretiyle belirlenen hakim, kurulun başkanı olacak. Ad çekmeye katılacak hakimin bulunmaması durumunda ise en kıdemli hakim kurulun başkanı olacak.
3 AY ÖNCEKİ SEÇMEN
KÜTÜĞÜ ÜZERİNDEN GÜNCELLEME
Sandık kuruluna üye bildirme hakkı olan bir parti, oluru olmadan başka bir parti üyesini sandık kurulu üyesi olarak gösteremeyecek. Mahalli İdareler ile Mahalle Muhtarlıkları ve İhtiyar Heyetleri Seçimi Hakkında Kanun uyarınca yapılacak mahalli idareler genel seçimlerinde, yerleşim yeri adresine göre oluşturulan seçimin başlangıç tarihinden 3 ay önceki seçmen kütüğü üzerinden güncelleme yapılacak. Kütük düzenlemesi nedeniyle seçmen hiçbir şekilde oy kullanma hakkından yoksun bırakılmayacak. Adresi kapanmış olması sebebiyle adres kayıt sisteminde görünmeyenlerin, Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğünün adres kayıt sisteminde bulunan en son geçerli adres bilgileri esas alınacak.
MUHTARLIK SEÇİMLERİ
NASIL OLACAK?
Muhtarlık bölgesi askı listelerinin askı süresi içinde bir seçim çevresinden diğerine yapılan seçmen nakil istemleri hakkında, ilçe seçim kurulu başkanı tarafından itiraz üzerine veya nakil isteminin şüpheli bir girişim olduğu kanaatine varılması üzerine, resen yapılacak araştırma ve inceleme neticesinde, nakil isteminin kabul edilmemesi halinde, seçmen kaydı dondurulamayacak ve bir önce kayıtlı olduğu adreste seçmen kaydı devam edecek. İl seçim kurulu başkan ve üyeleri ile ilçe seçim kurulu başkanları, kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 3 ay içinde yapılan değişikliklere göre yeniden belirlenecek. Bu şekilde belirlenen başkan ve üyeler, önceki başkan ve üyelerin görev süresini tamamlayacak. Yasayla Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi'ne paralel olarak Seçim Kanunu'ndaki "başbakan" ibaresi kanundan çıkarıldı.
ISPARTA’DA AK PARTİ’NİN
MİLLETVEKİLİ CHP VE
MHP’YE KAYACAKTI
Eğer bu Kanun 24 Haziran 2018 genel tarihinde çıkarılmış olsaydı Isparta’nın çıkardığı 4 Milletvekilinin dağılımı da değişecekti. Zira, seçim barajı nedeniyle barajın altında kalan (eski % 10’luk baraja göre) siyasi partilerin oyları o seçim bölgesinde en fazla oy alan partiye kayıyor ve o partiye yarıyordu. İşte bu nedenle 2018 Genel Seçimlerinde Isparta’da Ak Parti 3 Milletvekili çıkarırken İYİ Parti de 1 Milletvekili çıkarmış ve en fazla oy alan 3. Parti olan CHP ile 4. Parti olan MHP Milletvekili çıkaramamıştı.
CHP’DEN MUSTAFA CEYHAN
MİLLETVEKİLİ OLACAKTI
Yeni seçim kanununda ise partiler aldıkları oy kadar Milletvekili çıkaracakları için eğer bu kanun 2018 genel seçimleri öncesinde çıkarılmış olsaydı Ak Parti 3 değil 1 Milletvekili çıkaracak ve Ak Parti’de 3. Sıradan TBMM’ye giden Mehmet Uğur Gökgöz’ün yerine Isparta’da 3. Parti olan (aldığı 44 bin 731 oyla) CHP Milletvekili çıkaracak ve o dönem 1. Sıra Milletvekili adayı olan Mustafa Ceyhan ile Isparta’da aldığı oy itibariyle 4. Parti konumunda olan (aldığı 36 bin 093 oyla) MHP ise 1 Milletvekili çıkararak o dönem 1. Sıra Milletvekili adayı olan Hasan Basri Sönmez TBMM’ye gidecekti. Söz konusu seçimlerde 51 bin 168 oy alan İYİ Parti ise zaten 1 Milletvekili çıkarmış ve bu partinin 1. Sıra adayı Aylin Cesur TBMM’ye gitmişti.
ISPARTA’NIN MİLLETVEKİLİ
DAĞILIMI 1+1+1+1 OLACAKTI
Sonuç olarak; Eğer bu Kanun 24 Haziran 2018 genel seçimlerinden önce çıkarılmış olsaydı Isparta’nın çıkardığı 4 Milletvekilinin dağılımı 3+1 değil, 1+1+1+1 şeklinde olacaktı.
12.8 ° / 8 °
15.2 ° / 8.1 °
